Co to jest wiersz poleceń?
Wiersz poleceń (CLI – Command Line Interface) to tekstowy interfejs użytkownika umożliwiający wykonywanie poleceń w systemie Linux. Dzięki niemu użytkownik może zarządzać plikami, uruchamiać programy, diagnozować sieć i konfigurować system.
Podstawowe polecenia systemowe
ls– wyświetla listę plików i katalogówcd– zmienia katalogpwd– pokazuje aktualną ścieżkęmkdir– tworzy nowy katalogrm– usuwa pliki lub katalogicp– kopiuje pliki lub katalogimv– przenosi lub zmienia nazwę plikówman– wyświetla podręcznik poleceńchmod– zmienia uprawnienia do plikówchown– zmienia właściciela plikutop– pokazuje aktywne procesyps– wyświetla informacje o procesach
Polecenia sieciowe
ping– sprawdza dostępność hosta w sieciifconfig– wyświetla konfigurację interfejsów sieciowych (starsze systemy)ip a– wyświetla informacje o interfejsach sieciowych (nowsze systemy)traceroute– śledzi trasę pakietów do hostanslookup– sprawdza informacje DNSdig– wykonuje zapytania DNSnetstat– pokazuje aktywne połączenia sieciowess– wyświetla aktywne gniazda sieciowewget– pobiera pliki z siecicurl– przesyła dane z lub do serwera
Polecenia administracyjne
sudo– wykonuje polecenia z uprawnieniami administratorasystemctl– zarządza usługami systemowymijournalctl– przegląda logi systemowedf– pokazuje użycie dyskudu– oblicza rozmiar katalogów i plikówmount– montuje systemy plikówumount– odmontowuje systemy plikówcrontab– zarządza zaplanowanymi zadaniamiuseradd– dodaje nowego użytkownikausermod– modyfikuje konto użytkownikapasswd– zmienia hasło użytkownika
Dlaczego warto znać CLI?
Znajomość wiersza poleceń pozwala na efektywne zarządzanie systemem, automatyzację zadań oraz dostęp do zaawansowanych funkcji, których nie oferują graficzne interfejsy użytkownika (GUI). W pracy technika informatyka jest to kluczowa umiejętność, umożliwiająca szybkie diagnozowanie problemów i zarządzanie sieciami.